Detection and Analysis of the Rumors Mentioned About the Caucasus-Azerbaijan Geography in the Interpretation of Verses in Classical and Modern Period Tafsir Sources

Bu çalışmada Kafkasya ve özellikle Güney Kafkasya’nın Azerbaycan coğrafyasına ait klasik modern Tefsir kaynaklarında zikredilen olay yerlerin tespit tahlili yapılmıştır. konunun temellenmesi için öncelikli olarak bölge tarihi ile ilgili kaynaklar taranıp literatür tespitinde bulunulmuştur. Yapılan araştırmalar sonucunda Kur’ân tarihine dair kırâat ilmi alakalı birtakım olayların bölgesinde meydana geldiği görülmüştür. Yine kaynaklarda ayetlerin tefsiri yapılırken coğrafyaya ilişkin cereyan eden hususlara da değinildiği edilmiştir. kıssaları bağlamında kaynaklara bakıldığında Kehf sûresinde anlatılan Zülkarneyn kıssasındaki Ye’cüc Me’cüc’ün zulmüne karşılık halkının isteği üzere Zülkarneyn’in inşa ettiği seddin yüksek ihtimalle bu coğrafyada bulunduğu görülür. Bir görüşe göre “Ashâbü’r-ress” isimli topluluğun, yaşamış peygamberlerini öldürmüş bir kavim oldukları dinlemedikleri cezalandırıldıkları şeklinde rivâyet de mevcuttur. Ayrıca Kur’ân’da Hızır-Mûsa kıssasına bağlı “Mecmau’l-Bahreyn” rivâyetler ilişkilendirilmektedir. Sonuç dönem üzerinden Kafkasya-Azerbaycan vuku bulan mekânlara incelenmiş, söz konusu coğrafyanın literatüründeki önemi ortaya konmuştur.